Veel Kronenbergers zetten zich al in voor een energieneutraal dorp. Maar we kunnen het niet alleen! Gelukkig krijgen we hulp van hogerop. Sjoerd Theeuwen en Pepijn van Essen, beleidsmedewerkers bij de gemeente Horst aan de Maas, staan EnergieKronenberg al jaren met raad en daad bij. De één dook er vijf jaar geleden vol enthousiasme in, de ander sloot recent aan – maar beiden zijn onder de indruk van wat er in het dorp gebeurt.
Sjoerd uit Arcen en Pepijn uit Sevenum zijn beiden beleidsmedewerker bij de gemeente Horst aan de Maas. Het werkveld van Pepijn richt zich op het uitvoeren van projecten en beleid op het gebied van energie en klimaatadaptatie. Klimaatadaptatie houdt in: het aanpassen van de samenleving en omgeving aan gevolgen van klimaatverandering. Sjoerd houdt zich bezig met de energietransitie voor woningen en kleinbedrijf op de lange termijn.
De aanpak van netcongestie
Sjoerd is sinds een jaar of vijf betrokken bij EnergieKronenberg. Hij noemt zijn inzet dynamisch. In het begin ondersteunde hij EnergieKronenberg bij het plan ‘om van het gas af te gaan’. Zo heeft hij meegeholpen bij de aanvraag voor de proeftuin Aardgasvrije wijken van de Rijksoverheid. In een dergelijke proeftuin zouden verschillende technieken en methoden getest kunnen worden om Kronenberg aardgasvrij te maken. Helaas werd de aanvraag destijds afgewezen. “Uiteraard moest de teleurstelling even verwerkt worden, maar EnergieKronenberg herpakte zich om het gestelde doel energieneutraal in 2030 te behalen”, aldus Sjoerd.
Op dit moment ondersteunt Sjoerd EnergieKronenberg bij de aanpak van netwerkcongestie. Dit betekent dat er meer vraag naar elektriciteit is dan aanbod. En daardoor ontstaat filevorming op het elektriciteitsnetwerk of zelfs stroomuitval. “Wat kunnen we als EnergieKronenberg doen om die file op het elektriciteitsnetwerk te verminderen? Dat zoeken we uit”, aldus Sjoerd.
Bottom up-beweging
Pepijn is sinds twee jaar betrokken en woonde al een paar bijeenkomsten van EnergieKronenberg bij. “Ik vind het een prachtig initiatief dat ontstaat vanuit een gemeenschap. De leden zetten samen de schouders eronder om Kronenberg energieneutraal te maken en de inwoners te enthousiasmeren hierbij aan te sluiten. Dat is fijn om te zien!” Sjoerd en Pepijn noemen het een mooie bottom-up beweging; een beweging die ontstaat vanuit de kracht van een dorp.
Het is de bedoeling dat Pepijn in de ondersteuning van EnergieKronenberg wat meer taken van Sjoerd overneemt. Sjoerd, tevens aanspreekpunt vanuit de gemeente voor de provincie Limburg, richt zich dan meer op de financiële ondersteuning. Denk aan het onderzoeken van regionale en provinciale regelingen, het ondersteunen in samenwerkingsverbanden en de aansluiting van de plannen van EnergieKronenberg op de warmtevisie van de gemeente.
Samenwerken en elkaar vertrouwen
Pepijn vertelt: “Als gemeente leren we veel van EnergieKronenberg. Kijk bijvoorbeeld naar energiehub Reindockweg in oprichting. Dit is overigens ook het enige initiatief op dit gebied binnen de gemeente én de provincie Limburg dat al zo ver gevorderd is.
Het interessante hieraan is dat deze hub op het platteland komt waar een diversiteit aan woningen is. Oudere- en nieuwere woningen, boerderijen, maar ook tuinbouwbedrijven en kleine industrie. De bewoners en ondernemers moeten met elkaar samenwerken en elkaar vertrouwen. En dan zie je de gemeenschapszin ontstaan om dingen voor elkaar te krijgen. Het beleid van het Rijk is bijna altijd gericht op de Randstad en de stedelijke gebieden, waar toch een andere cultuur, binding en bevolkingssamenstelling heerst dan op het platteland. Deze energiehub is een prachtig initiatief.”
EnergieKronenberg goed op weg
Het gestelde doel van EnergieKronenberg past mooi in de kadernota opwek duurzame elektriciteit (KODE) die de gemeente heeft opgesteld. “In KODE hebben we kaders opgesteld over de manier waarop we duurzame elektriciteit in onze gemeente willen gaan opwekken. Dat doen we door te kijken hoe we energie kunnen besparen, hoe we duurzame elektriciteit opwekken met zon en wind, hoe we de gebouwen duurzaam kunnen verwarmen en hoe we energie kunnen opslaan en transporteren.” Een hele mond vol, dus. Eén van de doelen die de gemeente heeft gesteld, is dat in 2030 30% van de energievraag in de gemeente duurzaam en lokaal moet worden opgewekt. Van die 30% moet driekwart elektriciteit zijn. “Nou… dan is Kronenberg goed op weg, hoor”, zeggen Sjoerd en Pepijn in koor.
De gemeente Horst aan de Maas werkt samen met 14 andere gemeenten in Noord- en Midden- Limburg, de provincie Limburg, het Waterschap Limburg en netbeheerder Enexis. Samen met inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties hebben ze een Regionale Energie Strategie gemaakt. Wat Sjoerd en Pepijn ophalen in dit samenwerkingsverband, delen ze met EnergieKronenberg. Sjoerd: “Als het project van EnergieKronenberg slaagt, kunnen we veel lessen leren. Maar ook als het project niet slaagt, is dat het geval.”
“Andere dorpen in Horst aan de Maas volgen de activiteiten van EnergieKronenberg op de voet. Maar een dergelijk initiatief is nog nergens in de gemeente van de grond gekomen. Wel wat kleinere initiatieven in bijvoorbeeld Meterik en de Norbertuswijk.”
Klantreis
Sjoerd en Pepijn benadrukken dat er bij Energie- Kronenberg veel kennis is opgedaan, contacten zijn gelegd en samenwerkingsverbanden zijn gesmeed.
Met name Sjoerd heeft deze kennis gebruikt bij het aanpassen van zijn woning uit 1960. Sjoerd somt op: “Het glas is vervangen, de spouwmuren zijn geïsoleerd, een warmtepomp is geplaatst, met als kanttekening dat deze de woning wel verwarmt met radiatoren.” Zonnepanelen had Sjoerd al langer, maar hij heeft er een paar bijgelegd om een goede oost/west-verdeling te maken. Sjoerd verdiept zich nu voorzichtig in het gebruik van een biomeiler. Dit is een grote compostbak waarbij warmte vrijkomt.
Pepijn vertelt dat hij nog zoekende is en dat hij dezelfde klantreis wil maken als de inwoners van Horst aan de Maas. Hij volgt alle ontwikkelingen nauwlettend en besluit vervolgens welke investering bij hem past. “Ik wil geen bomen kappen om zonnepanelen te plaatsen. En dus zal ik een andere plek moeten zoeken voor mijn panelen, want die bomen zijn ook mijn airco.” Zijn huis is wel geïsoleerd. In combinatie met slimme apparatuur en bewust gebruik is zijn gasverbruik ondertussen met ruim 65% gedaald. En dat is nog niet alles: ”Ik doe al héél lang met dezelfde auto… dat is ook duurzaam toch?”, lacht Pepijn.
