De Koplopersgroep van EnergieKronenberg is nog steeds actief. In dit artikel delen we de recentste updates uit het project.
Toen Kronenberg zich in 2022 aanmeldde voor het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW), was daarvoor een steekproef van woningen nodig. Die woningen zouden als voorbeeld dienen voor het dorp en fungeren als ambassadeurs van de energietransitie. De selectie werd gemaakt op basis van bouwjaar, zodat er een goede spreiding zou zijn.
In 2021 en 2022 organiseerde EnergieKronenberg verschillende bewonersavonden over de plannen en de onderzoeken. Uiteindelijk werd de door EnergieKronenberg samen met de gemeente gedane PAW-aanvraag niet gehonoreerd. Toch besloot EnergieKronenberg om het koplopersproject zelfstandig voort te zetten. 25 woningen kregen een energieprestatieadvies (EPA) tegen een gereduceerd tarief. In ruil daarvoor
beloofden de bewoners om hun verduurzamingsstappen te delen, gebaseerd op de uitkomsten van het advies.
Eerste evaluatie van de koplopers
In juli 2022 vulden de deelnemers een vragenlijst in over hun ervaringen met het EPA. Daarnaast is gekeken naar hun energieverbruik sinds het advies en de investeringen die volgens het EPA nodig zijn om hun woning in 2030 energieneutraal te maken.
Het onderstaande schema geeft de verhoudingen aan:
Het advies was opgebouwd uit acht investeringscategorieën: zonnepanelen, vloerisolatie, gevelisolatie, dakisolatie, HR++-glas, luchtdichtheid, ventilatie en een warmtepomp. Voor de 25 woningen samen kwam het totaal benodigde investeringsbedrag uit op € 890.000. Inmiddels zijn er nog 23 actief.
Verbruiksgegevens
Het gasverbruik was in de EPA’s goed in beeld gebracht. Acht koplopers zijn inmiddels volledig van het gas af. De overige woningen hebben hun gemiddelde gasverbruik teruggebracht van 1280 m³ naar 1090 m³ per jaar – een flinke daling. Bij het stroomverbruik lagen de zaken ingewikkelder. De EPA gaat uit van gebouwgebonden verbruik: stroom die nodig is voor de woning zelf, dus exclusief apparaten, verlichting en persoonlijke elektronica. In de praktijk blijkt die scheiding lastig te maken. Niet altijd is duidelijk of stroom van de zonnepanelen is meegerekend, en ook het verschil tussen ‘netto’ en ‘totaal’ verbruik roept vragen op.
Daar komt bij dat veel bewoners hun totale stroomverbruik verwarren met wat ze van het net afnemen. Zeker in woningen zonderzonnepanelen is dat verschil niet altijd helder. Het kost vaak wat uitleg om de juiste cijfers te achterhalen. Ook netbeheerder Enexis heeft geen zicht op hoeveel zonnestroom bewoners zelf verbruiken.
Een herstart van de registratie – mét heldere uitleg – lijkt dan ook verstandig. Hiervoor zijn twee gegevens nodig: de jaarafrekening van de energieleverancier (met import en export) en de jaaropbrengst van de zonnepanelen.
Volgens de oorspronkelijke EPA’s zouden de 24 woningen samen zo’n 113.000 kWh verbruiken. Twee jaar later blijkt het gemeten verbruik van 21 woningen uit te komen op 122.000 kWh. Twintig huishoudens leveren gezamenlijk 90.000 kWh terug aan het net. Die teruggeleverde stroom zorgt voor extra druk op het stroomnet. Zonde – laten we die energie lokaal gebruiken via een energiegemeenschap.
Investeringen tot nu toe
Ongeveer een kwart van de EPA-adviezen is inmiddels uitgevoerd. De bestedingen per onderdeel wijken wel af van de oorspronkelijke inschatting. Zo is er bijvoorbeeld meer geïnvesteerd in glas, maar minder in isolatie.
Daarnaast volgen veel koplopers hun eigen koers. Los van het EPA investeren ze bijvoorbeeld in extra zonnepanelen, warmtepompen, nieuwe daken, triple glas, kozijnen, boilers, infraroodpanelen en airco’s. Naar schatting gaat het om minstens € 60.000 aan extra investeringen.
Op naar 2030
De koplopers in Kronenberg zijn serieus bezig met verduurzaming. Het gasverbruik daalt en er wordt volop geïnvesteerd, ook buiten het oorspronkelijke EPA-advies om. Hoewel isolatie en ventilatie nog wat achterblijven, zetten bewoners wel degelijk stappen. Zelfs een EPA dat niet in alle gevallen overtuigde, bleek een goede stimulans om in actie te komen.
Kronenberg is goed op weg richting 2030. Hopelijk volgen meer bewoners het voorbeeld van deze koplopers.
